🦍 Zincirleme Isim Tamlaması 5 Örnek

QVIqhF. İsim Tamlaması Nedir? En az iki isim soylu kelime ile oluşturulan söz gruplarına isim tamlaması denir. İsim Tamlaması Türleri Nelerdir? 1- Belirtili İsim Tamlaması Her iki kelimenin de ek aldığı tamlamalara belirtili isim tamlaması denir. Örnek Kıyafetin kumaşı 2- Belirtisiz isim tamlaması Sadece ikinci kelimenin, yani tamlananın ek aldığı isim tamlamalarına belirtisiz isim tamlaması denir. Örnek Kapı Kolu 3- Takısız İsim Tamlaması Her iki kelimenin de ek almadığı tamlamalar takısız isim tamlaması olarak adlandırılır. Örnek Demir havan 4- Zincirleme İsim Tamlaması En az üç sözcükten oluşan isim tamlamalarına zincirleme isim tamlaması denir. Örnek Kitap okumanın faydaları İsim Tamlaması Örnekleri A Belirtili İsim Tamlaması 1- ''Odanın camlarını'' sen mi sildin? 2- Sadece odanı değil ''evin tamamını'' temizlemelisin. 3- ''Aydın'ın inciri'' meşhurdur. 4- Bana babanın almak istediği ''arabanın markasını'' söyler misin? 5- ''Sözlerimin etkisi'' hemen hissedilir olmuştu. 6- ''Odanın kapısını'' sert bir şekilde kapama. 7- Bu ''yönetmenin filmlerini'' çok seviyorum. B Belirtisiz İsim Tamlaması 1- Onun ''doğum günü'' tam olarak ne zamandı? 2- ''Hitabet gücü'' yüksek olduğu için herkesi rahatlıkla ikna edebiliyordu. 3- ''Kitap özeti'' çıkarmak hem keyifli hem de faydalı. 4- ''Telefon fiyatlarına'' zam gelmiş. 5- Onunla evlenmeden önce uzun bir ''flört dönemi'' geçirdik. 6- ''Karar günü'' geldi çattı. 7- ''Telefon numarasını'' rehbere kaydetmeyi unutmuşum. 8- ''Ders notlarını'' benimle paylaştığın için çok teşekkür ederim. C Takısız İsim Tamlaması 1- Çantamda her zaman ''kağıt mendil'' bulundururum. 2- Güvenliğiniz için apartmanın girişine ''çelik kapı'' taktırmalısınız. 3- Abimin düğününde ''abiye elbise'' giymeye karar verdim. 4- Tükenmez yerine ''kurşun kalem'' kullanıyorum. 5- Son zamanlarda daha çok ''polisiye romanlar'' okuyorum. 6- Daha sağlıklı ve ucuz olduğu için evde ve ofiste ''ahşap mobilya'' kullanıyorum. Not Takısız isim tamlamaları sıfat tamlamaları ile karıştırılmamalıdır. Örneğin ''yeşil elbise'' isim değil sıfat tamlamasıdır. D Zincirleme İsim Tamlaması 1- Dün ''Serkan'ın okul arkadaşları'' ile tanıştık. 2- ''İnsanlar konuşma biçimi'' bile onun ne kadar kibirli olduğunu gösteriyor. 3- ''Gümrük ekspertiz raporunu'' ne zaman alacaksın? 4- ''Bilgisayarın virüs programını'' güncellemem gerekiyor. 5- ''Tırnak makasının ucu'' paslanmış. Oluşturulma Tarihi Nisan 11, 2022 1657İsim tamlamaları yapılarına ve aldığı eklere göre dört ana başlıkta toplanır. Hiç ek almayan tamlamalara takısız isim tamlaması denir. Örneğin 1- Yedek Parça 2- Mermer Tezgah. Belirtili isim tamlamalarında ise hem tamlayan hem de tamlanan ek alır. Örnekler 1- Mehmet'in Evi 2- Kapının Kolu. 3 ya da daha fazla kelimeden oluşan kelime gruplarına ise zincirleme isim tamlaması denir. Belirtisiz isim tamlaması nedir ve nasıl bulunur detayları ile isim tamlamaları tekil ya da çoğul olabilir. Örnekler 1- Havuz suyu Tekil 2- Ders konuları Çoğul Belirtisiz İsim Tamlaması Nedir ve Nasıl Bulunur? Tamlayanın ek almadığı isim tamlamalarına belirtisiz isim tamlaması denir. Örnek Yaz Tamlayan Sporları Tamlanan Diğer örnekler 1- Duvar kağıdı 2- Masa örtüsü 3- Yemek takımı 4- Televizyon sehpası 5- Elektrik süpürgesi Eğer, tamlayan ek alırsa, belirtili isim tamlaması olur. Örnekler 1- Kitabın bölümleri 2- Şarkının nakaratı Belirtisiz İsim Tamlaması Örnekleri A- Meslek İsimleri Örnek Cümleler 1- ''Edebiyat öğretmeni'' yaz tatilinde okumamız için birçok kitap önerdi. 2- ''Diş hekimi'' tatilde olduğu için haftaya randevu alabildim. 3- ''Sınıf öğretmenimizin'' adı Saime Şentürk. 4- ''Köşe yazarı'' nüfus planlaması ile ilgili önemli bir yazı kaleme almış. 5- En büyük idealim ''kimya mühendisi'' olmak. 6- Ceketi ''kuru temizlemeciye'' götüreceğim. 7- Bu hastanede ''anestezi uzmanı'' olarak yirmi yıl çalıştım. 8- İyi bir ''metin yazarı'' olmak istiyorsan bol bol kitap okumalısın. 9- ''Sanat yönetmeni'' olmak için hangi bölüm okunmalı? 10- Babam özel bir şirkette ''gelir uzmanı'' olarak çalışıyor. B- Özel İsimler Örnek Cümleler 1- Bayram nedeniyle ''İstanbul Otogarında'' yoğunluk yaşanıyor. 2- Ben ''Ankara Üniversitesi'' radyo-tv-sinema bölümünden mezun oldum. 3- ''İstiklal Marşı'' Osman Zeki Üngör tarafından bestelenmiştir. Not Bir cümlede birden fazla belirtisiz isim tamlaması olabilir. Örnekler 1- İstanbul'da en çok ''Topkapı Müzesini'' ve ''Dolmabahçe Sarayını'' gezmek istiyorum. 2- ''Selimiye Cami'' ve ''Süleymaniye Camii'' Mimar Sinan'ın en önemli eserleri arasında yer alır. C- Yemek İsimleri Örnek Cümleler 1- ''Mercimek çorbası'' hem çok faydalı hem de çok lezzetli. 2- Ablam sofrayı kurarken ben de ''çoban salatası'' yaptım. 3- Babam en çok ''işkembe çorbasını'' seviyor. 4- Daha önce hiç ''Pirinç köftesi'' yedin mi? 5- Diyet listesinde ''pancar salatası'' da yer alıyor. D- Tekil Kelimelerle Belirtisiz İsim Tamlamaları Örnek Cümleler 1- ''Mezuniyet projesi'' ile ilgili araştırma yaparken bana yardımcı olur musun? 2- Bir ''ödeme planı'' yapmamız gerekir. 3- İyi bir ''ekip çalışması'' ile üstesinden gelemeyeceğimiz şey yok. 4- ''Sel felaketinde'' can ve mal kaybı yaşanmadı. 5- Öğretmen gelmediği için ''resim dersi'' boş geçti. 6- Babam bana ''karne hediyesi'' olarak bisiklet almış. 7- Bu sefer roman değil ''deneme kitabı'' yazıyorum. 8- Maaşımı yatırmadıkları için ''ev kirasını'' hala ödeyemedim. 9- ''Kitap kapağında'' yer alan fotoğrafı sen mi çektin? 10- Bu ay ''elektrik faturası'' çok gelmiş. D- Çoğul Kelimelerle Belirtisiz İsim Tamlamaları Örnek Cümleler 1- Evdeki ''duvar kağıtlarını'' yenilemeye karar verdim. 2- Belediye ''sokak çocukları'' için yeni bir kampanya başlattı. 3- ''Televizyon kanallarının'' bazıları kendi kendine silinmiş. 4- ''Gömlek yakalarını'' şu şekilde ütülemelisin. 5- Bu kitapta ''çocukluk anılarımı'' anlatacağım. 6- Caddedeki ''kaldırım taşlarının'' yenilenmesi gerekiyor. 7- Dün akşam ''deniz canlıları'' ile ilgili çok güzel bir belgesel seyrettim. 8- Güvenlik gereği ''telefon görüşmeleri'' kayıt altına alınmaktadır. Belirli kurallar dâhilinde en az iki sözcüğün bir araya gelerek oluşturduğu kelime grubuna isim ad tamlaması denir. İsim tamlamaları "tamlayan" ve "tamlanan" olmak üzere iki unsurdan oluşur. Birinci unsura "tamlayan" ikinci unsura da "tamlanan" denir. Tamlayanın almış olduğu eke "ilgi eki"; tamlananın almış olduğu eke "iyelik eki" denir. Dilimizde başlıca isim tamlamaları şunlardır İsim Ad Tamlamaları 1. Belirtili İsim Ad Tamlaması 2. Belirtisiz İsim Ad Tamlaması 3. Zincirleme İsim Ad Tamlaması 4. Takısız İsim Ad Tamlaması 1. Belirtili Ad isim Tamlaması Tamlayanın ilgi -ın,-in,-un,-ün, tamlananın iyelik -ı,-i,-u,-ü eklerini aldığı tamlamalardır. Tamlayan, sesli harf ile biterse tamlayan eklerinin başına "-n" kaynaştırma ünsüzü; tamlanan sesli ile biterse iyelik ekinden önce araya "s" kaynaştırma ünsüzü girer. "Ben" ve "biz" şahıs zamirleriyle kurulan tamlamalarda "-in" ilgi eki "-im" şekline dönüşür. Tamlanan ekinde ise "-m, -n, -mız, -nız, -ları" iyelik ekleri olarak yer alır. Genellikle tamlayan, " tamlanan da " ile gösterilir. Örnek 1 Okulun bahçesi yıkandı. "Okulun" sözcüğünde yer alan "-un" eki tamlayan yani ilgi ekidir. "Bahçesi" sözcüğünde yer alan "-i" sesi de tamlanan yani iyelik ekidir. Tamlanan, sesliyle bittiği için sözcük ile ek arasına "s" kaynaştırma ünsüzü girmiştir. Örnek 2 Benim babam "Benim" tamlayanında yer alan tamlayan yani ilgi eki "-im" ekidir. Bu, dilimizde istisnai bir durumdur. "Babam" sözcüğündeki "-m" de III. tekil iyelik ekidir. Örnek 3 Senin baban "Senin" sözcüğünde yer alan "-in" eki, tamlayan yani ilgi ekidir. "Baban" sözcüğündeki "-n" eki ise iyelik ekidir. Belirtili ad tamlamalarıyla ilgili uyarılar 1. Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan arasına başka sözcükler girebilir. Genellikle sıfatlar bazen de miktar zarfları girer. Örnek 1 Furkan'ın kırmızı kazağı tamlayan tamlanan Örnek 2 Okulumuzun en önemli meselesi tamlayan tamlanan 2. "-den" hal eki ilgi ekinin yerine geçerek belirtili isim tamlaması yapabilir. Örnek Türkülerden birini de benim için seslendir. türkülerin birini 3. Belirtili isim tamlamalarında bir tamlayan birden fazla tamlanana bağlanabileceği gibi, bir tamlanan da birden fazla tamlayana bağlanabilir. Örnek 1 Okulun öğretmenleri, velileri, öğrencileri mutluydular. Cümlede geçen "okulun" tamlayan; "öğretmenleri, velileri, öğrencileri" de "tamlanan"dır. Örnek 2 Gariplerin, mazlumların, yetimlerin sesi olmalıyız. Cümlede geçen "Gariplerin, mazlumların, yetimlerin" sözcükleri "tamlayan"; "sesi" sözcüğü de "tamlanan"dır. 4. Tamlayanı zamir olan ad tamlamalarında, tamlayan cümlede genellikle söylenmez. Buna, "tamlayanı düşmüş ad tamlaması" denir. Örnek Evini dün akşam güzelce gezdim. onun 5. Bütün şahıs zamirleriyle isim tamlaması yapılabilir. Genellikle III. tekil şahıslarla tamlama örneklerine alıştığımız için diğer şahıslarla kurulan isim tamlamaları bize ilginç gelebilir. Bizim burada en önemli ölçütümüz "ilgi ve iyelik ekleri"dir. Örnek Benim babam belirtili isim tamlaması Senin baban belirtili isim tamlaması Onun babası belirtili isim tamlaması Bizim babamız belirtili isim tamlaması Sizin babanız belirtili isim tamlaması Onların babaları belirtili isim tamlaması 6. Özellikle şiirlerde bazen tamlayan ile tamlanan unsurları yer değiştirebilir. Sorularda "tamlayan" ve "tamlanan"ı yer değiştirmiş isim tamlaması şeklinde yer alır. Örnek 1 Akacak mı bir gün suları bahçemizin? Cümlede geçen "suları" sözcüğü "tamlanan"; "bahçemizin" sözcüğü de "tamlayan"dır. Her ikisi yer değiştirmiştir çünkü Türkçede önce "tamlayan" sonra da "tamlanan" gelir. Tamlama "Bahçemizin suları" şeklindedir. Örnek 2 Bulunacak mı tabip dermanı dertlerimizin? Cümlede geçen "dermanı" sözcüğü tamlanan; "dertlerimizin" sözcüğü de "tamlayan"dır. Türkçenin söz diziminde önce tamlayan sonra da tamlanan gelir. Burada tam tersi bir durum söz konusudur. Tamlama, "dertlerimizin dermanı" şeklinde olmalıydı. 7. "Su" ve "ne" kelimelerinde ilgi ve iyelik eklerinden önce gelen kaynaştırma ünsüzü değişir. Örnek Su-y-un hasret-i Ne-y-in ne-s-i Çeşmenin su-y-u 8. Bazı belirtili isim tamlamaları, sıfat tamlamalarında yer alan "tamlayan" ve "tamlanan" unsurlarının yer değiştirmesiyle oluşur. Bu durumlarda bu sözcüklere ilgi ve iyelik ekleri getirilir. Örnek Beyaz gömlek gömleğin beyazı Yaramaz öğrenci öğrencinin yaramazı Güzel elbise elbisenin güzeli 2. Belirtisiz Ad İsim Tamlaması Tamlayanın ek almadığı tamlananın iyelik eki aldığı tamlamalardır. Örnek Ders defteri Sınıf öğretmeni İsim tamlaması Uyarı Belirtisiz ad tamlamaları araya sıfat almaz. Yalnız sıfatlarla nitelenebilir. Bu durumda ad tamlaması, sıfat tamlamasına dönüşür. Örnek Kırmızı elbise dolabı Tamlayan tamlanan sıfat belirtisiz ad tamlaması Sıfat Tamlaması 3. Zincirleme Ad İsim Tamlaması Tamlayanı da ad tamlaması olan tamlamalara denir. Zincirleme ad tamlamalarında en az iki ad tamlaması vardır. Bu hususa dikkat etmek gerekir. Yani dışarıdan bir sözcük ilavesi yapılmadan bir tamlamadan iki isim tamlaması çıkarsa o tamlama mutlaka zincirleme isim tamlamasıdır. Örnek Ders öğretmeninin başarısı belirtisiz ad tam. Annemin merhametinin sınırı belirtili isim tam. Uyarı Araya sıfat giren belirtili isim tamlamalarından hiçbir şekilde iki isim tamlaması çıkmaz. Zincirleme isim tamlamasından ise mutlaka iki isim tamlaması çıkar. Örnek Okulun en güzel ve temiz yeri Belirtili isim tamlamasıdır. Buradan birden fazla sıfat tamlaması ancak çıkar. Babasının evinin bahçesi Zincirleme isim tamlamasıdır. Bu tamlamadan "Babasının evi" ve "evinin bahçesi" belirtili isim tamlamaları çıkar. Yani iki isim tamlaması çıkar. 4. Takısız Ad İsim Tamlaması Türkçede aslında böyle bir ad tamlaması yoktur. Takısız ad tamlaması olarak adlandırılan tamlamaların tümü sıfat tamlaması olarak değerlendirilir. Örnek a Gümüş saat, altın yüzük Tamlayan tamlananın neden yapıldığını belirtir. b İpek saç, şeker yanak Tamlayan tamlananın neye benzediğini belirtir. Not Bazı dil bilimciler bunları takısız ad tamlaması, bazıları da sıfat tamlaması olarak değerlendirmektedir. Ayrıca bakınız

zincirleme isim tamlaması 5 örnek